Việt Nam, dải đất hình chữ S với khí hậu nhiệt đới gió mùa đa dạng, không chỉ nổi tiếng với những danh lam thắng cảnh hùng vĩ, nền văn hóa phong phú mà còn được mệnh danh là một thiên đường thực sự của thảo mộc và dược liệu. Từ bao đời nay, cây thuốc đã gắn liền với đời sống của người dân Việt, là kho báu vô giá góp phần chăm sóc sức khỏe cộng đồng và làm nên bản sắc y học cổ truyền độc đáo.
Sự Đa Dạng Sinh Học Vô Song Với hơn 5000 loài thực vật có khả năng làm thuốc, Việt Nam tự hào là một trong 16 quốc gia có đa dạng sinh học cao nhất thế giới. Từ những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn ở Tây Nguyên đến vùng núi đá vôi phía Bắc, hay những khu rừng ngập mặn ven biển, mỗi vùng miền lại sở hữu hệ sinh thái đặc trưng với các loài dược liệu quý hiếm.
Sâm Ngọc Linh
Sâm Ngọc Linh – được mệnh danh là "quốc bảo" của Việt Nam, một trong những loại sâm quý hiếm nhất thế giới, mọc ở vùng núi Ngọc Linh thuộc Kon Tum và Quảng Nam. Nó nổi tiếng với khả năng tăng cường sức đề kháng, giảm căng thẳng, chống oxy hóa mạnh mẽ,hỗ trợ chức năng tim, gan, thận v à hỗ trợ phục hồi sức khỏe
Điều khiến sâm Ngọc Linh đặc biệt không chỉ là hàm lượng saponin cao mà còn ở sự độc đáo của các hợp chất như majonosid-R2 và vina-ginsenosid-R2—hiếm gặp ở các loại sâm khác trên thế giới.
Tam Thất
Tam Thất – là một loại thảo mộc lâu năm chủ yếu sống và phát triển mạnh ở các vùng núi cao hoang sơ như Lào Cai, Hà Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng, Lai Châu,... được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền, rễ cây tam thất là bộ phận được dùng để làm thuốc nhiều nhất. Được thu hoạch trước khi cây ra hoa, rễ củ trải qua quá trình rửa và sấy khô tỉ mỉ để bảo quản đặc tính chữa bệnh mạnh mẽ của nó, đảm bảo nó trở thành một thành phần có giá trị trong y học cổ truyền. Tam thất có tác dụng bồi bổ sức khỏe, cầm máu, tan huyết ứ , giảm đau, hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ tim mạch.
Cây Cỏ Ngươi
Cây cỏ ngươi -còn được gọi là cây mắc cỡ, trinh nữ thảo,... một trong số các loại thảo dược có nhiều công dụng đối với sức khỏe. Theo các sách về đông y, loại cây thảo mộc này có vị ngọt, tính lạnh. Y Học Hiện Đại đã phát hiện trong thành phần của cây cỏ ngươi có chứa các alcaliod như mimosim, crocetin và khá nhiều nguyên tố vi lượng, đặc biệt là selen, có công dụng giảm đau, hạ huyết áp, an thần, giúp trấn tĩnh tinh thần, giảm ho, tiêu đàm.
Rễ của cây cỏ ngươi có công dụng thanh nhiệt giải độc và khu phong trừ thấp. Khi bị mất ngủ, suy nhược thần kinh có thể sử dụng cây cỏ ngươi (toàn bộ phần cây hoặc rễ) 10 - 12g hãm hoặc sắc uống.
Nấm Linh Chi
Nấm Linh Chi – một loại nấm quý, thường mọc trên thân cây gỗ mục trong rừng sâu.Theo một số nghiên cứu trước đó cho hay những trường hợp sử dụng nấm linh chi cải thiện vấn đề như căng thẳng, mất ngủ,... Ngoài ra, nấm linh chi còn mang lại tác dụng đến sức khỏe như: giúp giảm căng thẳng, ổn định huyết áp, bảo vệ tim gan thận, tăng miễn dịch, phòng ngừa ung thư và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm.
Cà Gai Leo
Cà Gai Leo – là cây leo thân nhỡ, lá mọc so le có gai, hoa nở từ tháng 4–9, kết quả đỏ mọng từ tháng 9–12. Trong Đông y, đây là vị thuốc nam có vị hơi the, tính ấm, nổi bật với tác dụng giải độc gan, ổn định tế bào gan và hỗ trợ điều trị viêm gan B nhờ chứa các hoạt chất kháng virus mạnh.Ngoài ra, cây còn giúp chữa ho gà, hen suyễn, cảm cúm, giảm đau xương khớp, tăng miễn dịch, chống oxy hóa và ức chế tế bào ung thư.
Và vô vàn các loại thảo mộc quen thuộc khác như Đinh Lăng (giúp ăn ngon ngủ tốt), Diếp Cá (thanh nhiệt, giải độc), Gừng (ấm bụng, giảm cảm lạnh), Nghệ (hỗ trợ tiêu hóa, làm đẹp da), Ích Mẫu (điều hòa kinh nguyệt), v.v., đều dễ dàng tìm thấy trong vườn nhà hay những phiên chợ quê.
Sự đa dạng này không chỉ mang lại giá trị y học mà còn là một phần không thể thiếu trong ẩm thực và đời sống hàng ngày của người Việt. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, cha ông ta đã tích lũy được những kinh nghiệm quý báu về việc nhận biết, thu hái, bào chế và sử dụng các loại cây thuốc để chữa bệnh, bồi bổ sức khỏe. Các bài thuốc dân gian, những phương pháp điều trị độc đáo như xông hơi, ngâm tắm thảo dược, châm cứu kết hợp với thuốc Nam đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa chăm sóc sức khỏe của người Việt.
Y học hiện đại ngày càng quan tâm đến dược liệu Việt Nam, mở ra cơ hội phát triển sản phẩm từ thiên nhiên. Với nguồn tài nguyên phong phú, Việt Nam có tiềm năng lớn trong ngành công nghiệp dược liệu nếu khai thác bền vững, bảo tồn nguồn gen quý và đầu tư nghiên cứu. Việc phát triển vùng chuyên canh đạt chuẩn như GAP giúp nâng cao chất lượng, bảo vệ môi trường, giữ gìn văn hóa và tăng thu nhập cho người dân, đưa dược liệu Việt Nam vươn tầm quốc tế.
